Po uzyskaniu tytułu magistra, broniąc prace magisterskie, wiele osób decyduje się na dalsze kształcenie, podejmując studia III stopnia, czyli doktoranckie. Kończą się one, po uprzednim otwarciu przewodu doktorskiego i zdaniu egzaminów doktorskich, obroną rozprawy doktorskiej.
Student po obronie pracy doktorskiej uzyskuje stopień naukowy doktora. Obrona taka, w przeciwieństwie do obrony prac magisterskich, jest publiczna, tzn. jej termin jest ogłaszany i każdy ma prawo uczestniczyć w niej jak i zadawać pytania doktorantowi. Nie wszystkie szkoły wyższe mają jednak uprawnienia do nadawania tego tytułu - uprawnienia te są związane z liczbą osób zatrudnianych przez uczelnię z tytułem naukowym profesora lub doktora habilitowanego.
Przebieg obrony doktorskiej jest określony formalnie: doktorant przedstawia główne założenia swojej rozprawy doktorskiej, następnie recenzenci przedstawiają opinie. Jeśli recenzent jest nieobecny, przewodniczący Rada Jednostki Organizacyjnej lub Komisji Doktorskiej odczytuje przygotowaną wcześniej recenzję. Po odczytaniu recenzji jest czas na dyskusję, w której mogą zabierać głos wszyscy zebrani na posiedzeniu. Rozmowę kończy wypowiedź doktoranta.
Obrona doktorska kończy się uchwałą Komisji Doktorskiej lub RJO o przyjęciu publicznej obrony, po czym następuje przyznanie tytułu stopnia doktora. Ze względu na otwartą dyskusję, jaka toczy się podczas obrony, doktorant musi się koniecznie przygotować merytorycznie, stosując do wytycznych promotora pracy. Bezwzględnie wymagana jest znajomość podanej w bibliografii literatury, jak i szczegółowej treści samej rozprawy.